Άραγε ο Αϊνστάιν, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο πατέρας του ηλεκτρισμού Θωμάς Έντισον, ο παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και ο ομορφούλης ηθοποιός Τομ Κρουζ, έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους;

ΝΑΙ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΟΙ. Υπερεπιτυχημένα στην εποχή τους άτομα, αλλά δυσλεκτικά. Γεγονός που αποδεικνύει πως η δυσλεξία δεν έχει καμία σχέση με την ευφυΐα. Είναι μια αδυναμία ειδικής μορφής, για κάποια συγκεκριμένα πράγματα.

Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε πως το όνομα δυσλεξία μπερδεύει χωρίς λόγο. Ακούγοντας την λέξη δυσλεξία, νομίζουμε πως τα πάσχοντα άτομα έχουν κάποιο πρόβλημα στο προφορικό λόγο. Λάθος! Όσα προβλήματα υπάρχουν, αφορούν αποκλειστικά την ανάγνωση και την γραφή!!! Στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, τα δυσλεκτικά άτομα δεν εμφανίζουν κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες για να μας "πονηρέψουν". Είναι συνήθως ευφυή άτομα με κοινωνική αποδοχή στις παρέες τους. Όλα εμφανίζονται μετά τις πρώτες 2 τάξεις του δημοτικού σχολείου όταν ένα ευφυές παιδί αρχίζει να παρουσιάζει αδικαιολόγητη δυσκολία στο να γράψει και να διαβάσει κείμενα. Δεν υπάρχουν προειδοποιητικά στοιχεία και έτσι ξαφνικά ο μαθητής μπαίνει στην κατηγορία των ατόμων με μαθησιακά προβλήματα. Εδώ όμως, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα χρήσιμα στοιχεία. Ένα στα τέσσερα παιδιά του σχολείου, παρουσιάζουν προβλήματα γραφής και ανάγνωσης. Όμως κανένα από αυτά δεν έχει δυσλεξία. Εννοώ πως η συντριπτική πλειοψηφία των αποτυχημένων μαθητών έχουν χαμηλή απόδοση είτε γιατί δεν μελετούν σωστά τα μαθήματα τους είτε γιατί έχουν κάποιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα (μειωμένη όραση, μειωμένη ακοή) είτε διανοητική καθυστέρηση. Έρευνες έχουν αποδείξει, πως μόνο το 1-3% των παιδιών με μαθησιακά προβλήματα, έχουν πραγματική δυσλεξία.

Εδώ και καιρό, είναι μόδα και μάλιστα "πονηρή" να "βαφτίζουμε" όλα τα παιδιά δυσλεκτικά. Γιατί; καταρχήν, για πονηρούς λόγους. Το σκάνδαλο στις εφημερίδες, 2-3 Ιουλίου 2012 με τα πλαστά αποδεικτικά δυσλεξίας, το αποκαλύπτει ξεκάθαρα. 

Τώρα επί της ουσίας, τα δυσλεκτικά άτομα έχουν μια ιδιάζουσα νευρολογική διαταραχή. Μια δυσλειτουργία, κάποιων περιοχών του εγκεφάλου τους. Έτσι, ίσως να έχουν μερικά ή όλα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Ενώ είναι πανέξυπνα παιδιά και έχουν φτάσει τουλάχιστον στην Τρίτη δημοτικού, συνεχίζουν να έχουν συλλαβιστό διάβασμα.
• Συνεχίζουν να χρησιμοποιούν (στο διάβασμά τους) μια μονότονη φωνή, χωρίς χρωματισμό.
• Αγνοούν εντελώς τις στίξεις στις λέξεις.
• Διαβάζοντας ένα κείμενο (μονότονα ή και συλλαβιστά ) παραλείπουν χωρίς λόγο ολόκληρες λέξεις.
• Κάνουν πολύ συχνά αναγραμματισμούς, δηλαδή αντί να διαβάσουν ή να γράψουν τη λέξη "τραπέζι" γράφουν ή λεν "πετράζι". Αντί "τρένο" λένε "τέρνο".
• Δεν μπορούν να αντιληφθούν στην γραμματική προθέσεις που έχουν σχέση με κατεύθυνση, δηλαδή το μέσα- έξω, το μπρός- πίσω, το πριν-μετά.
• Έχουν μεγάλη δυσκολία να θυμηθούν την ημέρα της εβδομάδας ή να μάθουν να διαβάζουν την ώρα του ρολογιού.
• Μπερδεύουν λέξεις που μοιάζουν οπτικά μεταξύ τους. Λ.χ. αντί "σώμα" λέει "μάσω" αντί "σάκα" λέει "κάσα" και λοιπά.
• Χρησιμοποιούν στα γραπτά κείμενα, ανακατεμένα τα κεφαλαία και τα μικρά γράμματα.
• Τα γράμματα τους (γραφικός χαρακτήρας) είναι εξαιρετικά άσχημα, σχεδόν ακαταλαβίστικα, στραβά τοποθετημένα στη λευκή σελίδα που συχνά βγαίνουν στο περιθώριο ή κατεβαίνουν σε μια άλλη γραμμή.
• Δυσκολεύονται στην διαδοχή εννοιών, δηλαδή δεν μπορούν να θυμηθούν με την σωστή σειρά το αλφάβητο ή τις μέρες της εβδομάδας.
• Πολύ συχνά γράφουν μια λέξη σωστά και ακριβώς την ίδια απλή λέξη με εντελώς λάθος στο ίδιο κείμενο.

ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. ΤΕΤΟΙΑ ΑΤΟΜΑ ΕΠΕΙΔΗ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΒΛΑΒΗΣ, ΔΕΝ ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΕΝΑ ΓΡΑΠΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΧΕΔΟΝ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ ΜΑΣ ΤΟ ΔΙΗΓΗΘΟΥΝ ΜΕ ΣΑΦΗΝΕΙΑ.

Από την άλλη πλευρά, μιας και πρόκειται για άτομα με κάποια νευρολογική δυσλειτουργία, συχνά παρουσιάζουν και ΗΠΙΕΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ
• Δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν το αριστερό μέρος, από το δεξί του σώματος (το αριστερό από το δεξί χέρι).
• Δυσκολεύονται να περάσουν την ζώνη από τα θηλακάκια της ζώνης, να την κλείσουν, να δέσουν τα κορδόνια τους.

Είναι επομένως πολύ πιθανό σε τέτοια παιδιά, που ενώ στις παρέες είναι αξιαγάπητα και πολύ άνετα στον προφορικό λόγο, μιας και παρουσιάζουν τόσο σημαντικές αναγνωστικές δυσκολίες να εμφανίσουν κάποια στιγμή και ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.
• Λόγω ντροπής και σχολικής αποτυχίας, να αναπτυχθούν αισθήματα αυτοαπομόνωσης.
• Αισθήματα θυμού (σαν μια αντίδραση στην απόρριψη, ειρωνεία) των άλλων μαθητών.
• Η διάγνωση της δυσλεξίας, είναι αρκετά περίπλοκη, ασαφής, χωρίς κάτι 100% σίγουρο σύμπτωμα και για αυτό το λόγο είναι όπως είπαμε και πριν πολύ συχνές οι ατιμίες.
• Ο αναπτυξιολόγος ή ο ψυχολόγος (με τη βοήθεια οφθαλμιάτρου και ΩΡΛ) πρέπει καταρχήν να αποκλείσει, σοβαρά προβλήματα υγείας (ακοής - όρασης) που είναι λογικό να εμποδίζουν την πρόοδο ενός μαθητή.
• Πρέπει με την βοήθεια ψυχολόγων να αποκλειστούν τα ιδιαίτερα σοβαρά οικογενειακά προβλήματα (κακοποίηση παιδιού κτλ.) που είναι αναμενόμενο να αποδιοργανώνουν την ζωή ενός παιδιού και την μαθητική του απόδοση.

ΤΕΛΟΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΓΕΝΙΚΟΣ-ΑΠΛΟΣ-ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΟΨΙΑΣΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΔΥΣΛΕΞΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΜΑΘΗΤΗ.

ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ 2 ΧΡΟΝΙΑ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΞΗ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΕΙ. ΔΗΛΑΔΗ, ΑΝ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΙ Ο ΓΡΑΠΤΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΡΙΤΗΣ Ή ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ, ΤΟΤΕ ΙΣΩΣ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΝΟΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΑ 1,5-2 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ.
Αν και είναι αδύνατο, να γίνει αληθινή διάγνωση από τον πρώτο καιρό, η έρευνα έδειξε, πως πολλές μητέρες αυτιστικών παιδιών, αισθάνονται πως κάτι "δεν πάει καλά" ήδη από τους πρώτους μήνες, χωρίς όμως να μπορούν να προσδιορίσουν, τι ακριβώς συμβαίνει. Βέβαια σε ένα ποσοστό 30% οι γονείς τέτοιων παιδιών αρνούνται κατηγορηματικά πως υπήρχαν παράξενα συμπτώματα στα παιδιά τους. Μερικά αυτιστικά παιδιά, είναι υπερβολικά ήρεμα, δεν κλαίνε σχεδόν καθόλου και δεν ζητούν την προσοχή, το ενδιαφέρον και τα χάδια των γύρω. Αυτή ακριβώς η έλλειψη ενδιαφέροντος για το τι συμβαίνει γύρω τους, είναι μια υποψία. 
Ενώ τα περισσότερα μωρά έχουν μια ανεξάντλητη περιέργεια στο τέλος του πρώτου χρόνου, τα αυτιστικά παιδιά δεν εξερευνούν το περιβάλλον τους, δεν προσπαθούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των γονιών τους. Παρουσιάζουν μια απίστευτη ανεξαρτησία και τους αρέσει να παίζουν με τα ίδια παιχνίδια συνεχώς. Σε κάποιες περιπτώσεις, δείχνουν μια πολύ έντονη έλξη για μια συγκεκριμένη αισθητηριακή εμπειρία. Ένα αυτιστικό μωρό μπορεί να κοιτάζει για πάρα πολλή ώρα μια αναμμένη λάμπα στο ταβάνι ή να χτυπά με ένα μονότονο επαναλαμβανόμενο τρόπο ένα παιχνίδι στο τραπέζι. Αντίθετα, μερικές φορές, κάποια "αθώα" αντικείμενα τους προκαλούν έναν ανεξήγητο - παράλογο – φόβο. Δηλαδή, μπορεί να ουρλιάζει ασταμάτητα στη θέα ενός χρωματιστού ποτηριού και να μην σταματάει μέχρι οι γονείς να το πάρουν από μπροστά του.

ΣΥΧΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ 2-5 ΧΡΟΝΙΑ
Σ’ αυτήν πλέον την περίοδο ζωής του, η ιδιάζουσα συμπεριφορά τους είναι πολύ ευδιάκριτη. Τα περισσότερα συμπτώματα εμφανίζονται ανάμεσα στο 2,5-5 χρόνια. Πολλοί γονείς, τα χαρακτηρίζουν σαν ανικανοποίητα που θυμώνουν ανεξέλεγκτα όταν δεν εκπληρώνονται οι επιθυμίες τους.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά, ενώ αποκτούν τις κινητικές τους δυνατότητες, σχεδόν στην ώρα τους, σχεδόν πάντα έχουν σημαντική καθυστέρηση ομιλίας. Αναφέρονται όμως και περιπτώσεις παιδιών που η ομιλία τους εξελισσόταν ομαλά έως τα 2-2,5 χρόνια και μετά χωρίς εμφανή λόγο άρχισε μια λεκτική παλινδρόμηση. Οι περισσότεροι από γονείς τέτοιων παιδιών, αναφέρουν ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα- Την ΗΧΟΛΑΛΙΑ (επανάληψη των ερωτήσεων μας ή των εκφράσεων μας, σαν να είναι μαγνητόφωνα).

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Τέτοια παιδιά μπορεί να εκδηλώσουν παράξενες αντιδράσεις των αισθήσεών τους. Είναι δυνατόν να μη γυρίσουν, να μην αντιδράσουν σε ένα απότομο θόρυβο (το χτύπημα μιας πόρτας) αλλά να γυρίσουν στους ήχους (τικ-τακ) ενός ρολογιού μπροστά τους. Όσον αφορά την όραση τους, μερικές φορές δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν και να ονομάσουν τα αντικείμενα που βλέπουν. Είναι δυνατόν να υπάρχει έλλειψη ευαισθησίας τους, στο κρύο, στη ζέστη , στον πόνο. Παρουσιάζουν –πολύ συχνά- μια αλλόκοτη χαρά από το φως και τα γυαλιστερά αντικείμενα, ενώ έχουν ανεξήγητα μεταβαλλόμενες αντιδράσεις στο ανθρώπινο άγγιγμα. Δηλαδή, μπορεί να θυμώσουν σε ένα ελαφρύ αγκάλιασμα και ένα ήρεμο φιλί, ενώ αντίθετα να προτιμούν επώδυνους ερεθισμούς (χτυπήματα κτλ.). ΤΟ ΠΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΛΕΓΟΜΕΝΟ "ΠΕΡΑΣΤΙΚΟ ΒΛΕΜΜΑ". ΔΗΛΑΔΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΟΥΝ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥΣ ΑΡΚΕΤΗ ΩΡΑ ΣΕ ΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΚΟΙΤΑΖΟΥΝ ΟΛΟΕΝΑ ΓΥΡΩ ΤΟΥΣ ΜΕ ΕΝΑΝ ΣΧΕΔΟΝ ΧΑΟΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ.

Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΤΟΥΣ
Τέτοια παιδιά, κάνουν αλλόκοτες, παράλογες κινήσεις χεριών και ποδιών. Λ.χ. μπορεί να κουνάν τα χέρια τους χωρίς λόγο (σαν φτερά πουλιών) ή να χοροπηδούν χωρίς αίτια. Το περπάτημα τους είναι πολύ συχνά ιδιόρρυθμο (σέρνουν τα πόδια τους, βαδίζουν στις άκρες των δαχτύλων, κρατώντας ακίνητα –κρεμασμένα- τα χέρια τους). Άλλες φορές κρατάν μια πολύ παράξενη στάση σώματος, με το κεφάλι σκυμμένο μπροστά, τα χέρια λυγισμένα στον αγκώνα. Παραδόξως πίνουν τεράστιες ποσότητες υγρών, μπορούν να στριφογυρίζουν γύρω από τον εαυτό τους χωρίς να ζαλιστούν, και τα πρόσωπα τους εκπέμπουν μια ανεξήγητη "συμμετρία", ομορφιά, αθωότητα.

ΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΑΛΕΝΤΑ ΤΟΥΣ
Έχουν μια απίστευτη ικανότητα να λύνουν πολύπλοκα πάζλ, να συναρμολογούν και να αποσυναρμολογούν μηχανήματα. Ταυτόχρονα, η μνήμη τους, είναι τεραστίων δυνατοτήτων. Μπορεί να αποθηκεύσει κομμάτια από τραγούδια, μεγάλες λίστες από ονόματα, ολόκληρα ποιήματα, είναι ικανά να θυμούνται άχρηστες πληροφορίες, όπως ονόματα ασήμαντων μικρών δρόμων, δρομολόγια λεωφορείων, τρένων κτλ.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
* (Καταρχήν όπως αναφέραμε και στην αρχή) δείχνουν μια πλήρη αδιαφορία για την παρουσία άλλων ανθρώπων γύρω τους.

* Συχνή, άσχημη αντίδραση σε οποιαδήποτε αλλαγή της θέσης ενός αντικειμένου.

* Αρρωστημένη εξάρτηση από ασήμαντης αξίας αντικείμενα.

* Παντελής έλλειψη φόβου μπροστά στον πραγματικό κίνδυνο.

* Απόλυτη αδιαφορία για τα συναισθήματα των άλλων. Μπορεί το αδερφάκι τους να σφαδάζει από τον πόνο και αυτά να γελάνε μέχρι σκασμού.

ΕΝΑ ΑΠΟΛΥΤΑ ΧΡΗΣΙΜΟ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΕΦΟΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ Ή ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΙΟΥΝΤΑΙ ΡΟΛΟΥΣ, ΕΙΤΕ ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΟΥΝ-ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΟΥΝ ΜΕ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΠΑΙΔΙ (ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ) ΝΑ ΠΑΙΞΕΙ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΜΠΑΜΠΑ-ΜΑΜΑ, ΓΙΑΤΡΟΥ- ΑΡΡΩΣΤΟΥ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΙΜΗΘΕΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ.

Πολύ συχνά, ενώ κρατάν ένα παιχνίδι, δείχνουν αλλόκοτες επιθυμίες. Μπορεί να έχουν στα χέρια τους ένα μεγάλο φορτηγό και αυτά για πολλή ώρα να ασχολούνται με την ρόδα του και όχι με όλο το παιχνίδι.

Θέλω να είμαι σαφής. Σας περιέγραψα όσο πιο αναλυτικά γινόταν όλη την γκάμα των συμπτωμάτων. Σπάνια όμως τα συναντούμε όλα μαζί. Επομένως, είναι δουλειά του γονιού αθροίζοντας τα περισσότερα από αυτά που διάβασε να κάνει υποδείξεις στο γιατρό του.