Έχετε δει ποτέ ένα νήπιο που να δείχνει από τη φύση του συμπονετικό για τους άλλους και να νοιάζεται για τα αισθήματα των άλλων; Που να είναι συνεργάσιμο και να μην απαιτεί διαρκώς το δικό του τρόπο; Οι πιθανότητες είναι ότι οι γονείς του το κρατούσαν αγκαλιά πολύ από μικρό και το πήγαιναν παντού μαζί τους, είναι πιο πιθανό να θήλασε για καιρό, να κοιμόταν μαζί ή κοντά στους γονείς του και πιθανόν να το ενθάρρυναν από νωρίς να παίζει έξω με άλλα παιδιά. Όλα αυτά σύμφωνα με νέα δεδομένα από έρευνα του Πανεπιστημίου Notre Dame στις ΗΠΑ.
Τρεις νέες σχετικές έρευνες από τον καθηγητή Darcia Narvaez δείχνουν σχέση ανάμεσα στους τρόπους ανατροφής παιδιών που εφάρμοζαν οι αρχέγονες ανθρώπινες κοινότητες (το 99% της ανθρώπινης ιστορίας) και καλύτερη ψυχική υγεία για τα παιδιά, περισσότερη ενσυναίσθηση και ανάπτυξη ηθικής συνείδησης, και υψηλότερη νοημοσύνη στα παιδιά.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι οι ρίζες της ηθικής μας λειτουργίας βρίσκονται στην αρχή της ζωής μας, στην βρεφική ηλικία, και επηρεάζονται βαθιά από την συναισθηματική ποιότητα στην υποστήριξη από την οικογένεια και την κοινότητα», αναφέρει ο Narvaez, ο οποίος ειδικεύεται στην ανάπτυξη του συναισθήματος, της ηθικής και του χαρακτήρα των παιδιών.
Στις τρεις μελέτες περιλαμβάνεται μια μελέτη παρατήρησης για τις πρακτικές των γονιών παιδιών τριών ετών, μια προοπτική έρευνα που συνδέει διαφορετικούς τρόπους ανατροφής με το επίπεδο ψυχικής υγείας των παιδιών και μια μελέτη σύγκρισης πρακτικών των γονιών ανάμεσα σε μητέρες στις ΗΠΑ και σε μητέρες στην Κίνα.
«Ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας σήμερα στις δυτικές χώρες ολοένα αυξανόμενα τα στερεί από πρακτικές που οδηγούν σε ψυχική ευεξία και σε αίσθημα ηθικής», λέει ο καθηγητής Narvaez.
Ο καθηγητής έχει αποκρυσταλλώσει 6 χαρακτηριστικά στην ανατροφή των παιδιών που ήταν συχνά στους μακρινούς μας προγόνους:
1. Άφθονη, θετική επαφή, σωματική, σχεδόν συνεχές κράτημα του παιδιού, αγκαλιά και κουβάλημα
2. Έγκαιρη και κατάλληλη απόκριση του γονιού στα σημάδια ανησυχίας και στο κλάμα του βρέφους. Δεν μπορείς να κακομάθεις ένα βρέφος, μόνο να το αμελήσεις. Είναι σημαντικό να συντονιζόμαστε και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του παιδιού μας πριν αυτό γίνει ανήσυχο και ελευθερωθεί μια καταιγίδα τοξικών χημικών στον εγκέφαλό του. «Θερμή φροντίδα, κατάλληλη, άμεση, με αλληλεπίδραση αφήνει τον εγκέφαλο του παιδιού ήρεμο σε χρόνια που αυξάνεται ραγδαία σε όγκο, σε συνδέσεις νευρώνων, σε χρόνια που σχηματίζεται, παίρνει μορφή η προσωπικότητα του καθενός και ο τρόπος απόκρισης στον κόσμο», λέει ο Narvaez.
3. Θηλασμός, ιδανικά για 2 με 5 χρόνια. Το μητρικό γάλα παρέχει τα «τούβλα» που λείπουν, σε ορμόνες, ένζυμα, αντισώματα και κύτταρα, από ένα γεννημένο ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού και έναν ανώριμο αλλά ραγδαία αναπτυσσόμενο εγκέφαλο.
4. Παροχή φροντίδας από πολλά πρόσωπα στα πλαίσια της κοινότητας: ο περίγυρος του παιδιού γεμάτος με αγαπημένα πρόσωπα, θείες, γιαγιάδες κλπ που επίσης αγαπούν και φροντίζουν το παιδί.
5. Ελεύθερο, ανεμπόδιστο παιχνίδι με άλλα παιδιά ποικίλων ηλικιών, συνομιλήκων αλλά και μεγαλύτερων. Έρευνες δείχνουν ότι παιδιά που δεν έχουν την ευκαιρία να παίζουν συχνά με άλλα παιδιά είναι πιο πιθανό να εμφανίζουν προβλήματα πνευματικής υγείας και έλλειψη προσοχής – υπερκινητικότητα.
6. Φυσική γέννα, που παρέχει στις μητέρες την ορμονική ένεση που τις δίνει ενέργεια να αναλαμβάνουν ενεργά τον ρόλο τους και να φροντίζουν το νεογέννητό τους.
Οι ΗΠΑ εμφανίζουν έντονη πτωτική τάση σε όλες τις παραπάνω γονεικές συμπεριφορές και συνθήκες ανατροφής των παιδιών. Αντί να δίνουμε στα μωρά αγκαλιά, τα βρέφη παροτρύνονται να «ανεξαρτητοποιούνται» από τους γονείς τους από ημερών, να ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους στην κούνια, στο ρηλάξ, με άψυχα παιχνίδια, με υποκατάστατα της μητρικής θηλής όπως η πιπίλα και τα μπιμπερό, σε καροτσάκια και ακόμα και μπροστά σε μια τηλεόραση. Οι γονείς θεωρούν ότι θετικές αξίες ανατροφής είναι να αφήνεις το μωρό να κλαίει για να «συνηθίσει» ή να «σκληραγωγηθεί», να έχεις το μωρό να κοιμάται μόνο του για πολλές ώρες μακριά από τους γονείς του, να παίζει μόνο του για ώρα με τα παιχνίδια του κλπ. Λίγες μητέρες θηλάζουν το παιδί έως ενός έτους, μεγάλες οικογένειες με κοντινούς συγγενείς έχουν εκλείψει, ενώ το ελεύθερο παιχνίδι με άλλα παιδιά έχει για τα νήπιά μας σχεδόν εξαφανιστεί από την δεκαετία του '70. Είναι άσχετη με όλα τα παραπάνω η επιδημική αύξηση των παιδιών με αυτιστικού τύπου διαταραχές, υπερκινητικότητα ή κοινωνικές δυσκολίες;
«Αντιλήψεις και πρακτικές μη υγιείς για το μεγάλωμα των παιδιών έχουν γίνει το σύνηθες, το επικρατές, όπως η χρήση ξένου γάλακτος για βρέφη, η απομόνωση των βρεφών στα δωμάτιά τους, ή η πεποίθηση ότι αν ανταποκριθείς έγκαιρα σε ένα μωρό που ανησυχεί και «γκρινιάζει», κινδυνεύεις να το «κακομάθεις»», λέει ο Narvaez.
"H συναισθηματική ευεξία των παιδιών στην Αμερική έχει χειροτερεύσει τις τελευταίες δεκαετίες: επιδημικοί αριθμοί παιδιών με άγχος και κατάθλιψη, με επιθετική ή αντικοινωνική συμπεριφορά, με έλλειψη ηθικής ωρίμανσης, συναίσθησης και ικανότητας δημιουργίας βαθιάς σχέσης. Όλα αυτά με ανησυχούν πολύ ως επιστήμονα με ειδίκευση στην ηθική ανάπτυξη των παιδιών», αναφέρει ο Narvaez. «Παιδιά που δεν λαμβάνουν την συναισθηματική ανατροφή που χρειάζονται κατά τα πρώτα κρίσιμα χρόνια της ζωής τους γίνονται πιο εγωκεντρικά, κλεισμένα στο καβούκι τους. Δεν διαθέτουν τους απαραίτητους μηχανισμούς έκφρασης συναισθημάτων και συμπόνιας στον ίδιο βαθμό με παιδιά που ανατράφηκαν σε θερμό οικογενειακό περιβάλλον, γεμάτο αλληλεπίδραση και ανταπόκριση.»
Πηγή: www.sciencedaily.com - Συντάκτης: Παπαβέντσης Στέλιος (Παιδίατρος, M.R.C.P.C.H., D.C.H. I.B.C.L.C. )
