ΔΥΣΛΕΞΙΑ: η πραγματικότητα, ο μύθος και οι σκοπιμότητες

Άραγε ο Αϊνστάιν, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο πατέρας του ηλεκτρισμού Θωμάς Έντισον, ο παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και ο ομορφούλης ηθοποιός Τομ Κρουζ, έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους;

ΝΑΙ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΟΙ. Υπερεπιτυχημένα στην εποχή τους άτομα, αλλά δυσλεκτικά. Γεγονός που αποδεικνύει πως η δυσλεξία δεν έχει καμία σχέση με την ευφυΐα. Είναι μια αδυναμία ειδικής μορφής, για κάποια συγκεκριμένα πράγματα.

Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε πως το όνομα δυσλεξία μπερδεύει χωρίς λόγο. Ακούγοντας την λέξη δυσλεξία, νομίζουμε πως τα πάσχοντα άτομα έχουν κάποιο πρόβλημα στο προφορικό λόγο. Λάθος! Όσα προβλήματα υπάρχουν, αφορούν αποκλειστικά την ανάγνωση και την γραφή!!! Στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, τα δυσλεκτικά άτομα δεν εμφανίζουν κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες για να μας "πονηρέψουν". Είναι συνήθως ευφυή άτομα με κοινωνική αποδοχή στις παρέες τους. Όλα εμφανίζονται μετά τις πρώτες 2 τάξεις του δημοτικού σχολείου όταν ένα ευφυές παιδί αρχίζει να παρουσιάζει αδικαιολόγητη δυσκολία στο να γράψει και να διαβάσει κείμενα. Δεν υπάρχουν προειδοποιητικά στοιχεία και έτσι ξαφνικά ο μαθητής μπαίνει στην κατηγορία των ατόμων με μαθησιακά προβλήματα. Εδώ όμως, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα χρήσιμα στοιχεία. Ένα στα τέσσερα παιδιά του σχολείου, παρουσιάζουν προβλήματα γραφής και ανάγνωσης. Όμως κανένα από αυτά δεν έχει δυσλεξία. Εννοώ πως η συντριπτική πλειοψηφία των αποτυχημένων μαθητών έχουν χαμηλή απόδοση είτε γιατί δεν μελετούν σωστά τα μαθήματα τους είτε γιατί έχουν κάποιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα (μειωμένη όραση, μειωμένη ακοή) είτε διανοητική καθυστέρηση. Έρευνες έχουν αποδείξει, πως μόνο το 1-3% των παιδιών με μαθησιακά προβλήματα, έχουν πραγματική δυσλεξία.

Εδώ και καιρό, είναι μόδα και μάλιστα "πονηρή" να "βαφτίζουμε" όλα τα παιδιά δυσλεκτικά. Γιατί; καταρχήν, για πονηρούς λόγους. Το σκάνδαλο στις εφημερίδες, 2-3 Ιουλίου 2012 με τα πλαστά αποδεικτικά δυσλεξίας, το αποκαλύπτει ξεκάθαρα. 

Τώρα επί της ουσίας, τα δυσλεκτικά άτομα έχουν μια ιδιάζουσα νευρολογική διαταραχή. Μια δυσλειτουργία, κάποιων περιοχών του εγκεφάλου τους. Έτσι, ίσως να έχουν μερικά ή όλα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Ενώ είναι πανέξυπνα παιδιά και έχουν φτάσει τουλάχιστον στην Τρίτη δημοτικού, συνεχίζουν να έχουν συλλαβιστό διάβασμα.
• Συνεχίζουν να χρησιμοποιούν (στο διάβασμά τους) μια μονότονη φωνή, χωρίς χρωματισμό.
• Αγνοούν εντελώς τις στίξεις στις λέξεις.
• Διαβάζοντας ένα κείμενο (μονότονα ή και συλλαβιστά ) παραλείπουν χωρίς λόγο ολόκληρες λέξεις.
• Κάνουν πολύ συχνά αναγραμματισμούς, δηλαδή αντί να διαβάσουν ή να γράψουν τη λέξη "τραπέζι" γράφουν ή λεν "πετράζι". Αντί "τρένο" λένε "τέρνο".
• Δεν μπορούν να αντιληφθούν στην γραμματική προθέσεις που έχουν σχέση με κατεύθυνση, δηλαδή το μέσα- έξω, το μπρός- πίσω, το πριν-μετά.
• Έχουν μεγάλη δυσκολία να θυμηθούν την ημέρα της εβδομάδας ή να μάθουν να διαβάζουν την ώρα του ρολογιού.
• Μπερδεύουν λέξεις που μοιάζουν οπτικά μεταξύ τους. Λ.χ. αντί "σώμα" λέει "μάσω" αντί "σάκα" λέει "κάσα" και λοιπά.
• Χρησιμοποιούν στα γραπτά κείμενα, ανακατεμένα τα κεφαλαία και τα μικρά γράμματα.
• Τα γράμματα τους (γραφικός χαρακτήρας) είναι εξαιρετικά άσχημα, σχεδόν ακαταλαβίστικα, στραβά τοποθετημένα στη λευκή σελίδα που συχνά βγαίνουν στο περιθώριο ή κατεβαίνουν σε μια άλλη γραμμή.
• Δυσκολεύονται στην διαδοχή εννοιών, δηλαδή δεν μπορούν να θυμηθούν με την σωστή σειρά το αλφάβητο ή τις μέρες της εβδομάδας.
• Πολύ συχνά γράφουν μια λέξη σωστά και ακριβώς την ίδια απλή λέξη με εντελώς λάθος στο ίδιο κείμενο.

ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. ΤΕΤΟΙΑ ΑΤΟΜΑ ΕΠΕΙΔΗ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΒΛΑΒΗΣ, ΔΕΝ ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΕΝΑ ΓΡΑΠΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΧΕΔΟΝ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ ΜΑΣ ΤΟ ΔΙΗΓΗΘΟΥΝ ΜΕ ΣΑΦΗΝΕΙΑ.

Από την άλλη πλευρά, μιας και πρόκειται για άτομα με κάποια νευρολογική δυσλειτουργία, συχνά παρουσιάζουν και ΗΠΙΕΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ
• Δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν το αριστερό μέρος, από το δεξί του σώματος (το αριστερό από το δεξί χέρι).
• Δυσκολεύονται να περάσουν την ζώνη από τα θηλακάκια της ζώνης, να την κλείσουν, να δέσουν τα κορδόνια τους.

Είναι επομένως πολύ πιθανό σε τέτοια παιδιά, που ενώ στις παρέες είναι αξιαγάπητα και πολύ άνετα στον προφορικό λόγο, μιας και παρουσιάζουν τόσο σημαντικές αναγνωστικές δυσκολίες να εμφανίσουν κάποια στιγμή και ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.
• Λόγω ντροπής και σχολικής αποτυχίας, να αναπτυχθούν αισθήματα αυτοαπομόνωσης.
• Αισθήματα θυμού (σαν μια αντίδραση στην απόρριψη, ειρωνεία) των άλλων μαθητών.
• Η διάγνωση της δυσλεξίας, είναι αρκετά περίπλοκη, ασαφής, χωρίς κάτι 100% σίγουρο σύμπτωμα και για αυτό το λόγο είναι όπως είπαμε και πριν πολύ συχνές οι ατιμίες.
• Ο αναπτυξιολόγος ή ο ψυχολόγος (με τη βοήθεια οφθαλμιάτρου και ΩΡΛ) πρέπει καταρχήν να αποκλείσει, σοβαρά προβλήματα υγείας (ακοής - όρασης) που είναι λογικό να εμποδίζουν την πρόοδο ενός μαθητή.
• Πρέπει με την βοήθεια ψυχολόγων να αποκλειστούν τα ιδιαίτερα σοβαρά οικογενειακά προβλήματα (κακοποίηση παιδιού κτλ.) που είναι αναμενόμενο να αποδιοργανώνουν την ζωή ενός παιδιού και την μαθητική του απόδοση.

ΤΕΛΟΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΓΕΝΙΚΟΣ-ΑΠΛΟΣ-ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΟΨΙΑΣΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΔΥΣΛΕΞΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΜΑΘΗΤΗ.

ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ 2 ΧΡΟΝΙΑ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΞΗ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΕΙ. ΔΗΛΑΔΗ, ΑΝ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΙ Ο ΓΡΑΠΤΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΡΙΤΗΣ Ή ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ, ΤΟΤΕ ΙΣΩΣ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.