Γ. Παράγοντες σχέσης. Οι παράγοντες σχέσης –ειδικά η άνεση, η έλξη, η εμπιστοσύνη και η συνεργασία- μπορούν να διευκολύνουν τη σεξουαλική ανταπόκριση και τις στύσεις. Αντίθετα, τα προβλήματα στη σχέση –ειδικά οι συναισθηματικές συγκρούσεις, η έλλειψη οικειότητας ή ασφάλειας, η απογοήτευση με τη σύζυγο ή το γάμο, η έλλειψη χρόνου και οι ενοχές- θα υπονομεύσουν το διαπροσωπικό δέσιμο που χρειάζεται για στυτική αυτοπεποίθηση.

Ένα σοβαρό ελάττωμα της ιατρικής προσέγγισης στη στυτική δυσλειτουργία είναι ότι εστιάζει αποκλειστικά στον άνδρα. Σπάνια ερωτάται για τη σχέση του. Αλλά η σεξουαλικότητα δεν είναι ένα ατομικό, απομονωμένο γεγονός. Είναι μία διαπροσωπική διαδικασία. Η στυτική δυσλειτουργία γίνεται κατανοητή και αντιμετωπίζεται καλύτερα χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση ζευγαριού. Ας σκεφτούμε μια στιγμή. Το σεξ δε γίνεται μόνο για τον άνδρα ούτε μόνο για τη γυναίκα. Το σεξ γίνεται και για τους δύο, ως ζευγάρι. Η στυτική δυσλειτουργία του άνδρα είναι και στυτική δυσλειτουργία της συντρόφου. Η σύντροφος έχει να παίξει ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας.

Δ. Παράγοντες ψυχοσεξουαλικών ικανοτήτων. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν γνωστικές, συμπεριφορικές και συναισθηματικές δεξιότητες, καθώς και δεξιότητες που αφορούν τη σχέση. Καθώς η σχέση μεγαλώνει σε διάρκεια και περνάει η ηλικία των 30, οι ψυχοσεξουαλικές δεξιότητες παίζουν αυξανόμενα σημαντικό ρόλο. Η αλήθεια είναι ότι σχεδόν όλοι οι άνδρες λένε ότι προτιμούσαν την εποχή που είχαν εγγυημένες στύσεις, δεν έπρεπε να δώσουν εξαιρετική προσοχή στη διαδοχή των προκαταρκτικών και προχωρούσαν σε συνουσία με την πρώτη τους στύση. Αυτό το σενάριο είναι ευάλωτο με δύο σημαντικούς τρόπους. Πρώτον, είναι μη ρεαλιστικό για τους περισσότερους άνδρες άνω των 30, τη μεγάλη πλειοψηφία των ανδρών άνω των 40 και σχεδόν όλους τους άνδρες άνω των 50. Δεύτερον, όταν ο άνδρας έχει ευαισθητοποιηθεί σχετικά με ένα πρόβλημα στύσης, απλώς δεν μπορεί να υποκριθεί ότι είναι σίγουρος για εγγυημένες αυτόνομες στύσεις. Αυτό δε σημαίνει ότι όλοι οι άνδρες θα έχουν στυτική δυσλειτουργία. Σημαίνει ότι πρέπει ο άνδρας να είναι ανοιχτός σε σεξουαλικά σενάρια που δεν περιλαμβάνουν συνουσία και σε γνωστικές, συμπεριφορικές και συναισθηματικές τεχνικές που διευκολύνουν τη διέγερση και τη στύση.

Η στυτική λειτουργία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες που πολλές φορές αλληλεπιδρούν.

Α. Φυσιολογικοί παράγοντες:

1) Συνήθειες που αφορούν την υγεία. Το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, το υπερβολικό βάρος, η έλλειψη σωματικής άσκησης και ο ελλιπής ύπνος επηρεάζουν αρνητικά τη στυτική λειτουργία.

2) Η αγγειακή, νευρολογική και ορμονική υγεία. Φυσιολογικά, υπάρχουν τρία συστήματα που επηρεάζουν τη στύση. Το αγγειακό, το νευρολογικό και το ορμονικό. Ένα ιατρικό πρόβλημα σε οποιοδήποτε από τα τρία συστήματα (π.χ. διαβήτης) μπορεί να προκαλέσει ή να συντελέσει στη δημιουργία στυτικής δυσλειτουργίας. Συχνά, η στυτική δυσλειτουργία και άλλα σεξουαλικά προβλήματα είναι παρενέργειες συγκεκριμένων φαρμάκων, ειδικά αυτών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της κατάθλιψης. Μερικές φορές η στυτική δυσλειτουργία είναι το πρώτο σύμπτωμα ενός μείζονος ιατρικού προβλήματος.

3) Η υγεία της συντρόφου. Συνιστάται επίσης η σύντροφος να ελέγξει τη γενική και σεξουαλική κατάσταση της υγείας της, ειδικά αν βιώνει και η ίδια μια σεξουαλική δυσλειτουργία. Οι δικές της σεξουαλικές δυσκολίες, οι ανησυχίες και οι αναστολές της μπορούν να αυξήσουν τη στυτική δυσλειτουργία του άνδρα και να υπονομεύσουν τη διαδικασία αλλαγής.

Β. Ψυχολογικοί παράγοντες. Αυτοί μπορούν να περιλαμβάνουν γενικό ψυχολογικό στρες όπως και σκέψεις ή φόβους συγκεκριμένα για τη στυτική δυσλειτουργία. Οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα –ιδιαίτερα άγχος, κατάθλιψη, εμμονή ή θυμός- μπορεί να υπονομεύσει τη στυτική λειτουργία. Άγχος για χρήματα, θλίψη για το θάνατο ενός γονιού ή φίλου, ανησυχία για το έφηβο παιδί  ή για την απώλεια μιας δουλειάς μπορεί να αναμειχθούν με τη στυτική ανταπόκριση.

Προσδοκώμενο άγχος για τη στυτική δυσλειτουργία και άλλες σκέψεις σχετικά με τη σεξουαλική επίδοση που αποσπούν τον άνδρα είναι σεξουαλικά δηλητήρια. Το ζητούμενο είναι να ενισχυθεί ο κύκλος θετικής προσδοκίας για τη στυτική λειτουργία, σεξουαλικής εμπειρίας με στόχο την ευχαρίστηση και τακτικού ρυθμού σεξουαλικής επαφής και όχι ένας φαύλος κύκλος προσδοκώμενου άγχους στυτικής δυσλειτουργίας, έντασης και αποτυχημένης σεξουαλικής επίδοσης,  ντροπής και αποφυγής. Όταν ο άνδρας βλέπει τη συνουσία ως ένα τεστ «πετυχαίνω-αποτυγχάνω», φοβάται διαρκώς ότι είναι μια αποτυχία μακριά από το να αισθανθεί εντελώς ανίκανος. Χρησιμοποιούμε τον όρο «στυτική δυσλειτουργία» επειδή περιγράφει το πρόβλημα όπως είναι: δυσκολία στο να αποκτηθεί και να διατηρηθεί μια στύση επαρκή για συνουσία. Η λέξη «ανικανότητα» υποδηλώνει έλλειψη προσωπικής ισχύος ή αυτοσεβασμού. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα πρόβλημα που έχει να κάνει με το αν το πέος  θα «σηκωθεί» ή θα «πέσει», όχι ένα πρόβλημα με όλη τη ζωή ή την επάρκεια του ατόμου  ως άνδρα.

Η στυτική δυσλειτουργία, που ορίζεται ως η δυσκολία απόκτησης και/ή διατήρησης επαρκούς στύσης για την επίτευξη συνουσίας, είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Οι περισσότεροι άνδρες βιώνουν αυτή τη σεξουαλική δυσκολία περιοδικά, αλλά όταν η στύσεις γίνονται διαρκώς απρόβλεπτες, η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να γίνει αιτία κρίσης, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε επίπεδο σχέσης. Για έναν άνδρα και τη σύντροφό του οι οποίοι απολάμβαναν ικανοποιητικό σεξ πριν την εμφάνιση της στυτικής δυσλειτουργίας, αυτή η εμπειρία μπορεί να οδηγήσει σε έντονη ταραχή, να προκαλέσει άγχος και αυτο-κατηγόρια και να θέσει σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια τη σχέση του ζευγαριού. Υπάρχει αυξανόμενη συσσώρευση στοιχείων που υποδηλώνουν ότι μέχρι την ηλικία των 50 ετών, περίπου το 50% των ανδρών παραπονούνται για τη στυτική ικανότητά τους και αισθάνονται ότι έχουν στυτική δυσλειτουργία, τουλάχιστον σε ήπια μορφή.

 Τη δεκαετία του ’50, οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας πίστευαν ότι η στυτική δυσλειτουργία οφειλόταν σε ψυχολογικά τραύματα της παιδικής ηλικίας. Το 1970, οι Masters & Johnson έφεραν την επανάσταση στην έρευνα της σεξουαλικής συμπεριφοράς αποδεικνύοντας ότι το άγχος επίδοσης είναι σημαντική αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας. Αλλά το 1998, η ιατρική και η δημόσια προσέγγιση στην κατανόηση και αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας άλλαξε δραματικά με την είσοδο του viagra (σιλδεναφίλη). Τώρα το εκκρεμές έχει στραφεί στην αντίθετη άποψη. Πιστεύεται γενικά ότι σχεδόν όλες οι περιπτώσεις στυτικής δυσλειτουργίας οφείλονται σε οργανικούς/βιολογικούς παράγοντες, κυρίως καρδιαγγειακά προβλήματα, παρά σε ψυχολογικά αίτια ή προβλήματα σχέσης.

 Η επανάσταση του Viagra  ήταν οπωσδήποτε αξιόλογη επειδή αμφισβήτησε τη σιωπή και το στιγματισμό γύρω από τη στυτική δυσλειτουργία. Δεν πρέπει ποτέ να επιστρέψουμε στη μυστικότητα και τη ντροπή του παρελθόντος. Τώρα, τα ΜΜΕ και οι γιατροί συχνά υποστηρίζουν το «μαγικό μπλε χάπι» και νέες εκδοχές όπως το levitra (βαρδεναφίλη) και το cialis ( τανταλαφίλη). Ωστόσο, αυτή η ιατρική προσέγγιση στη στυτική δυσλειτουργία υπεραπλουστεύει το πρόβλημα και υπόσχεται περισσότερα απ’ όσα μπορεί να πετύχει. Η στυτική δυσλειτουργία είναι πιο πολύπλοκη από μια τέτοιου είδους «απλό πρόβλημα-απλή λύση» υπόσχεση. Αν και η επίτευξη στύσης είναι πολύ σημαντική, μια υγιής, ικανοποιητική σεξουαλική σχέση είναι πολύ πιο σύνθετη απ’ όσο επιτρέπει να φανεί μια τέτοια μηχανική θεώρηση. Αυτή η αλήθεια γίνεται εμφανής όταν συνειδητοποιήσουμε ότι για κάθε άνδρα που έχει βοηθηθεί από το Viagra, άλλοι τόσοι –και ίσως πολλοί περισσότεροι- έχουν «αποτύχει» με το Viagra. Αυτοί οι άνδρες (και τα ζευγάρια) μπορεί να αισθάνονται ακόμα πιο στιγματισμένοι και σεξουαλικά αποθαρρυμένοι μετά τη δοκιμή και την έλλειψη επιτυχίας με το Viagra απ’ ότι πριν το χρησιμοποιήσουν.

Πολλές γυναίκες αντιδρούν στη στυτική δυσλειτουργία με έναν από τους παρακάτω ακραίους τρόπους, οι οποίοι συνήθως επιδεινώνουν το πρόβλημα. Η πιο κοινή απόκριση είναι η σύντροφος να φερθεί μητρικά ή συμφιλιωτικά, λέγοντας ότι σημασία έχει η οικειότητα και όχι το σεξ. Στην προσπάθειά της να βοηθήσει, στέλνει στο σύντροφό της ένα αντι-ερωτικό μήνυμα. Η άλλη ακραία αντίδραση είναι να γίνει η γυναίκα σεξουαλικά απαιτητική, λέγοντας ότι ο σύντροφος της χρωστά συνουσία και αν δεν μπορεί να πετύχει στη συνουσία, ως αποζημίωση θα πρέπει να της εξασφαλίσει οργασμό με άλλο τρόπο. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο οικειότητας, πρόσκλησης ή αγάπης σ’ αυτήν την προσέγγιση.

 Ο υγιέστερος ρόλος για μια γυναίκα είναι να είναι  σεξουαλική φίλη που ασχολείται και νοιάζεται. Διατηρώντας τη διέγερση και την επιθυμία της ενισχύει την επιθυμία και διέγερση του συντρόφου της. Ωστόσο, μπορεί η σύντροφος να μην ανταποκριθεί με αυτό το θετικό τρόπο. Μπορεί να νιώσει πληγωμένη ή μπερδεμένη όταν ο άνδρας δεν έχει εύκολη στύση. Μερικές γυναίκες νιώθουν ότι το φταίξιμο είναι δικό τους, πιστεύοντας ότι δεν είναι αρκετά σέξι και ότι δεν κάνουν αυτό που πρέπει. Άλλες νιώθουν ότι η στυτική δυσλειτουργία σημαίνει απόρριψη και αντιδρούν με θυμό.

 Μια σεξουαλικά διεγερμένη σύντροφος είναι το καλύτερο αφροδισιακό. Λίγες γυναίκες έχουν απολύτως προβλέψιμο ερεθισμό και οργασμό. Ακόμα και οι πιο απαντητικές σεξουαλικά γυναίκες βιώνουν διακύμανση στο μοτίβο της σεξουαλικής τους ανταπόκρισης. Είναι πιθανό ότι σε ένα ζευγάρι η γυναίκα αποδέχεται μια ποικίλη σεξουαλική ανταπόκριση για τον εαυτό της και μπορεί να μάθει να το αποδέχεται και για το σύντροφό της.

Οι ερωτικές φαντασιώσεις θεωρούνται γενικά υγιής και χρήσιμη πλευρά της σεξουαλικότητας. Τα άτομα που δεν αισθάνονται ενοχές  για τις σεξουαλικές τους φαντασιώσεις κατά τη διάρκεια της συνουσίας δηλώνουν ότι απολαμβάνουν περισσότερο το σεξ  απ’ ότι τα άτομα που νιώθουν ενοχικά για τις σεξουαλικές τους φαντασιώσεις. Πολλές γυναίκες βιώνουν διέγερση και οργασμό χάρη στις σεξουαλικές φαντασιώσεις και η απουσία ερωτικών φαντασιώσεων συχνά συνυπάρχει με δυσκολίες στη βίωση σεξουαλικής επιθυμίας και διέγερσης. Πολλοί σεξολόγοι ενθαρρύνουν τους πελάτες τους να χρησιμοποιούν σεξουαλικές φαντασιώσεις ως πηγή διέγερσης για να τους βοηθήσουν να αυξήσουν το ενδιαφέρον και τον ερεθισμό τους.

 Αν και οι περισσότερες έρευνες υποστηρίζουν ότι η ερωτική φαντασίωση λειτουργεί βοηθητικά, μερικές φορές οι σεξουαλικές φαντασιώσεις μπορούν να θεωρηθούν ένδειξη ανεπαρκών σεξουαλικών σχέσεων ή άλλων προσωπικών προβλημάτων. Μερικοί άνδρες δυσκολεύονται να έρθουν σε οργασμό κατά τη διάρκεια της συνουσίας επειδή οι ιδιοσυγκρασιακές φαντασιώσεις που χρειάζονται για έντονη διέγερση δε συμφωνούν με τη σεξουαλική συμπεριφορά της συντρόφου τους.  Οι ιδιωτικές φαντασιώσεις κατά τη διάρκεια του σεξ με ένα σύντροφο μπορούν να διαβρώσουν την οικειότητα σε μια σχέση. Μία έρευνα ανακάλυψε  ότι οι φοιτητές είχανε διαφορετικά κριτήρια για τις δικές τους σεξουαλικές φαντασιώσεις σε σχέση με των συντρόφων τους. Τα υποκείμενα της μελέτης και των δύο φύλων πίστευαν ότι ήταν φυσιολογικό να φαντασιώνονται κάποιον εκτός από το σύντροφό τους και η αποκλειστικότητα της σχέσης δεν κινδύνευε. Ωστόσο, η ιδέα ότι ο/η σύντροφός τους έκανε το ίδιο προκαλούσε ζήλεια στους συμμετέχοντες, σα να ήταν η φαντασίωση είδος απιστίας. Η φαντασίωση θεωρούνταν πιο επικίνδυνη για τη σχέση αν αφορούσε ένα πραγματικό άτομο (πχ φίλο ή συμφοιτητή) παρά κάποιον που στην πραγματικότητα ήταν απίθανος αντίπαλος, όπως για παράδειγμα διάσημος ηθοποιός ή τραγουδιστής.

 Τα άτομα με ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης βασανίζονται μερικές φορές από ανεπιθύμητες σεξουαλικές φαντασιώσεις.  Η δημιουργία νέων φαντασιώσεων που βασίζονται στην αυτό-αποδοχή και τις σχέσεις αγάπης μπορεί να βοηθήσει αυτά τα άτομα να επουλωθούν. Όπως και με τα περισσότερα άλλα κομμάτια της σεξουαλικότητας, αυτό που καθορίζει το αν μια φαντασίωση βοηθά ή καταστρέφει μια σχέση είναι το νόημα και ο σκοπός της για τα άτομα που αφορά.

 Μερικές φορές οι άνθρωποι αποφασίζουν να ενσωματώσουν μια συγκεκριμένη φαντασίωση στην πραγματική σεξουαλική  συμπεριφορά τους με ένα σύντροφο. Το «παίξιμο» μιας φαντασίωσης μπορεί να είναι ευχάριστο. Ωστόσο, πριν το άτομο πραγματοποιήσει μια φαντασίωση, καλό θα ήταν να σκεφτεί την πιθανή αντίδραση του συντρόφου και το αν η φαντασίωση συμφωνεί με το σύστημα αξιών του τελευταίου. Επιπλέον, μερικοί άνθρωποι απολαμβάνουν τις φαντασιώσεις όσο παραμένουν στο χώρο της φαντασίας και μπορεί να πάψουν να τις βρίσκουν συναρπαστικές αν πραγματοποιηθούν.

 Το διαδίκτυο μπορεί συχνά να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στην ιδιωτική φαντασίωση και την πραγματική συμπεριφορά. Η τεχνολογία της βιντεοκάμερας, τα ερωτικά παιχνίδια με πολλούς παίκτες και τα δωμάτια συζήτησης προσφέρουν τη δυνατότητα αποκάλυψης των φαντασιώσεων, συνήθως σε ξένους. Το μοίρασμα αυτό μπορεί να βοηθήσει κάποια άτομα να εκφράσουν τις προηγουμένως ιδιωτικές σεξουαλικές τους φαντασιώσεις στους πραγματικούς τους συντρόφους.

 Σε μερικές περιπτώσεις η φαντασίωση  μπορεί να επηρεάσει ένα άτομο να δράσει με τρόπο που βλάπτει τους άλλους. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό στην περίπτωση ανθρώπων που ασκούν σεξουαλική βία σε παιδιά ή εφήβους. Εάν ένα άτομο  πιστεύει ότι υπάρχει κίνδυνος να προβεί σε τέτοιου είδους πράξη θα πρέπει να αναζητήσει επαγγελματική ψυχολογική βοήθεια.

Οι φαντασιώσεις ανδρών και γυναικών παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες. Αρχικά, η συχνότητα φαντασίωσης είναι όμοια και για τα δύο φύλα κατά τη διάρκεια σεξουαλικών δραστηριοτήτων με κάποιο σύντροφο. Δεύτερον, και οι άνδρες και οι γυναίκες επιδεικνύουν μεγάλη ποικιλία όσον αφορά το περιεχόμενο των φαντασιώσεων.

 Ωστόσο, διάφορες έρευνες που συνέκριναν το περιεχόμενο των σεξουαλικών φαντασιώσεων ετεροφυλόφιλων ανδρών και γυναικών βρήκαν αξιοσημείωτες διαφορές.

 Οι άνδρες στις φαντασιώσεις τους είναι πιο ενεργητικοί. Δίνουν έμφαση κυρίως στο σώμα της γυναίκας και στο τι θέλουν να του κάνουν. Οι γυναίκες, αντίθετα, είναι πιο παθητικές στις φαντασιώσεις τους και εστιάζουν περισσότερο στο ενδιαφέρον των ανδρών για τα σώματά τους.

 Οι ανδρικές σεξουαλικές φαντασιώσεις αφορούν κυρίως συγκεκριμένες και λεπτομερείς σεξουαλικές πράξεις, γυμνά σώματα, και σεξουαλική ικανοποίηση, ενώ οι γυναίκες χρησιμοποιούν πιο συναισθηματικό περιεχόμενο και ρομαντισμό στις σεξουαλικές τους φαντασιώσεις.

 Οι άνδρες φαντασιώνονται πολύ πιο συχνά πολλαπλούς παρτενέρ και ομαδικό σεξ σε σχέση με τις γυναίκες.

 Οι άνδρες προτιμούν συνήθως να είναι οι κυρίαρχοι στις φαντασιώσεις τους ενώ οι γυναίκες τυπικά φαντασιώνονται ότι εξουσιάζονται από τον άνδρα

Μερικές μορφές σεξουαλικής εμπειρίας λαμβάνουν χώρα μέσα στο μυαλό ενός ανθρώπου, και μπορεί να συνοδεύονται ή όχι από σεξουαλική συμπεριφορά. Αυτές είναι τα ερωτικά όνειρα και οι φαντασιώσεις –πνευματικές εμπειρίες που δημιουργούνται από τη φαντασία μας ή τα όσα έχουμε βιώσει ή ενεργοποιούνται από βιβλία, εικόνες, φωτογραφίες ή ταινίες.

 Οι ερωτικές φαντασιώσεις συνήθως συμβαίνουν κατά τη διάρκεια ονειροπολήσεων, αυτοϊκανοποίησης ή σεξουαλικών συναντήσεων. Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, η συντριπτική πλειοψηφία ανδρών και γυναικών (περίπου το 95%) δηλώνουν ότι έχουν βιώσει σεξουαλικές φαντασιώσεις. Με εξαίρεση το φύλο του επιθυμητού συντρόφου, οι φαντασιώσεις ετεροφυλόφιλων και ομοφυλόφιλων παρουσιάζουν πιο πολλές ομοιότητες παρά διαφορές.

Οι ερωτικές φαντασιώσεις επιτελούν πολλές λειτουργίες. Αρχικά, προσφέρουν ευχαρίστηση και διέγερση. Οι ερωτικές σκέψεις συνήθως αυξάνουν το σεξουαλικό ερεθισμό κατά τη διάρκεια της αυτοϊκανοποίησης και των σεξουαλικών δραστηριοτήτων των συντρόφων. Οι σεξουαλικές φαντασιώσεις μπορούν επίσης να μειώσουν το άγχος  και να διευκολύνουν τη σεξουαλική λειτουργία ή να βελτιώσουν μια ερωτική εμπειρία που εξελίχθηκε διαφορετικά απ’  ότι ήταν αναμενόμενο. Οι φαντασιώσεις μπορεί να είναι τρόπος πνευματικής πρόβας προσδοκώμενων σεξουαλικών εμπειριών. Για παράδειγμα, αν κάποιος φανταστεί μια σκηνή αποπλάνησης ή μια νέα στάση συνουσίας είναι πιθανό να μπορέσει να πραγματοποιήσει τέτοιες δραστηριότητες πιο άνετα.

Οι σεξουαλικές φαντασιώσεις μπορούν να γίνουν τρόπος έκφρασης «απαγορευμένων επιθυμιών». Μια απαγορευμένη σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να γίνει πιο συναρπαστική ως αντικείμενο φαντασίωσης. Άνθρωποι σε σεξουαλικά αποκλειστικές σχέσεις μπορούν να φαντασιωθούν προηγούμενους εραστές ή άλλους για τους οποίους νιώθουν έλξη, αν και είναι αφοσιωμένοι σε ένα μόνο σεξουαλικό σύντροφο. Σε μια φαντασίωση, ένα άτομο μπορεί να βιώσει λάγνο ομαδικό σεξ, σεξουαλικές σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου, ερωτικές συνευρέσεις με φίλους και γνωστούς, αιμομικτικές εμπειρίες, σεξ με ζώα, ή οποιαδήποτε άλλη σεξουαλική δραστηριότητα είναι δυνατό να φανταστεί –όλα αυτά χωρίς στην πραγματικότητα να τα κάνει.

Μια άλλη λειτουργία της ερωτικής φαντασίωσης είναι ότι μπορεί να προσφέρει εναλλακτικά σενάρια για τους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων. Οι γυναίκες μπορούν να φαντασιωθούν ότι είναι οι σεξουαλικοί κυνηγοί και οι άνδρες ότι εξαναγκάζονται σε μια ερωτική συνεύρεση.

Οι έρευνες υποστηρίζουν ότι σχεδόν διπλάσιος αριθμός γυναικών απ’ ότι ανδρών έχουν φαντασιώσεις που περιλαμβάνουν εξαναγκασμό σε σεξ.  Όσον αφορά τους άνδρες μια τέτοιου είδους φαντασίωση μπορεί να τους ανακουφίσει από τις προσδοκίες που τους θέλουν να είναι οι σεξουαλικά επιτιθέμενοι. Ωστόσο, το ίδιο είδος φαντασίωσης αποκτά άλλο νόημα για τις γυναίκες. Οι τελευταίες συνήθως μεγαλώνουν μαθαίνοντας να έχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τη σεξουαλικότητά τους. Αυτό, λοιπόν, το είδος φαντασίωσης τους επιτρέπει να απολαύσουν  σεξουαλικά σενάρια απαλλαγμένες από την ευθύνη και την ενοχή της προσωπικής επιλογής. Βάσει ερευνών, οι γυναίκες που ανέφεραν ότι φαντασιώνονταν να τις αναγκάζουν με τη βία να κάνουν σεξ είχαν πιο θετική στάση απέναντι στο σεξ σε σχέση με τις γυναίκες που δεν είχαν τέτοιες φαντασιώσεις. Η έρευνα επίσης έδειξε ότι οι φαντασιώσεις που περιλαμβάνουν σεξ με εξαναγκασμό συνήθως δεν αποτελούν ένδειξη περασμένων εμπειριών κακοποίησης. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η απόλαυση φαντασιώσεων σεξ με εξαναγκασμό δε σημαίνει ότι οι γυναίκες θέλουν όντως να βιαστούν. Σε μια φαντασίωση η γυναίκα έχει τον απόλυτο έλεγχο ενώ στο βιασμό, όντας θύμα σεξουαλικής επίθεσης είναι στην απόλυτη διάθεση του επιτιθέμενου.

Μετράει μια αισθησιακή, παιχνιδιάρικη ή ερωτική συνάντηση αν δεν καταλήξει σε συνουσία? Η παραδοσιακή θεώρηση ήταν ότι το μόνο πραγματικό σεξ είναι η συνουσία (διείσδυση του πέους στον κόλπο). Η νέα θεώρηση που προτείνουμε για μια ποικίλη κι ευέλικτη σεξουαλικότητα ανάμεσα στο ζευγάρι είναι ότι το στοματικό σεξ, η ικανοποίηση με το χέρι, το παιχνιδιάρικο άγγιγμα των γεννητικών οργάνων και τα χάδια σε περιοχές εκτός των γεννητικών οργάνων μπορούν όλα να προσφέρουν στους συντρόφους μια επαφή με νόημα. Αν ο άνδρας δεν έχει στύση επαρκή για συνουσία, για παράδειγμα, μπορεί να αλλάξει το σενάριο σε ερωτικό σεξ χωρίς συνουσία ( π.χ. στοματικό σεξ) ή σε μια στενή αισθησιακή εμπειρία που κλείνει τη συνάντηση θετικά. Αυτό δε σημαίνει ότι για να μην υπάρξει συνουσία πρέπει ο άνδρας να αντιμετωπίζει προβλήματα στύσης. Κάθε ζευγάρι, ανάλογα με τις προτιμήσεις και τη διάθεσή του μπορεί κατά καιρούς να επιλέξει ερωτικές συναντήσεις χωρίς συνουσία και να εξερευνήσει άλλου είδους σεξουαλικές πρακτικές.

 Οι άνδρες συνήθως πιστεύουν ότι δεν μπορούν να αναπτύξουν αυτή την ευελιξία γιατί θα νιώσουν τρομερή ενόχληση και απογοήτευση αν κάπου κάπου παραλείψουν την εκσπερμάτιση. Δεν είναι εύκολο, και απαιτεί δύναμη και αυτοπειθαρχία, αλλά είναι ένα απελευθερωτικό κομμάτι της σεξουαλικότητας του ζευγαριού. Ανακουφίζει και τους δύο συντρόφους από το άγχος επίδοσης. Τα ζευγάρια που υιοθετούν μια ευρύτερη, πιο ευέλικτη προσέγγιση στη σεξουαλικότητα θα έχουν μια πιο ανθεκτική και ικανοποιητική σεξουαλική ζωή.

 Είναι σημαντικό για το ζευγάρι να θεωρεί το σεξ (είτε περιλαμβάνει συνουσία είτε όχι) πράξη που έχει στόχο την ευχαρίστηση και όχι ένα συγκεκριμένο στόχο (συνήθως οργασμό). Το κρεβάτι δεν είναι αρένα και οι σύντροφοι δεν είναι αθλητές που προσπαθούν να αποδείξουν την αξία τους. Έχουν φυσικά κάθε δικαίωμα να επιδιώξουν τον οργασμό και να τον απολαύσουν. Αν ωστόσο αυτός δε βιώνεται σε κάθε σεξουαλική συνάντηση αυτό δε σημαίνει ότι το ζευγάρι δεν μπορεί να απολαύσει το σεξ ή ότι το σεξ «απέτυχε».

Αντίθετα με τα όσα ακούγονται, η αύξηση της ηλικίας δεν προκαλεί στυτική δυσλειτουργία και δενεμποδίζει τον άνδρα να είναι σεξουαλικός. Η αλήθεια είναι ότι η φυσιολογική αύξηση της ηλικίας και η αρρώστια μπορούν να αλλάξουν τη σεξουαλική ανταπόκρισή του. Έτσι τόσο αυτός όσο και η σύντροφός του πρέπει να είναι πρόθυμοι να αποδεχτούν και να προσαρμοστούν στις φυσιολογικές σεξουαλικές αλλαγές. Για τα περισσότερα ζευγάρια, αυτό σημαίνει μεγαλύτερη έμφαση στη σεξουαλική συνεργασία, αυξανόμενο χρόνο στην ανταλλαγή χαδιών με στόχο την ευχαρίστηση και προσθήκη ερωτικών σεναρίων και τεχνικών. Με άλλα λόγια, αποζημιώνουν για μειώσεις στη βιολογική αποδοτικότητα δημιουργώντας ψυχολογική, σχεσιακή και σεξουαλική αποδοτικότητα. Με την ηλικία, η σεξουαλικότητα μπορεί να γίνει πιο οικεία και αλληλεπιδραστική, και απώτερα πιο ανθρώπινη και ικανοποιητική. Όσο περισσότερο ο άνδρας και η σύντροφός του κατανοήσουν και αποδεχτούν τις φυσιολογικές σωματικές αλλαγές, τόσο πιο υγιής και ικανοποιητική θα είναι η σεξουαλική τους σχέση.

            Μερικές φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν με την αύξηση της ηλικίας είναι:

Οι πρωινές στύσεις μειώνονται σε συχνότητα.

 Υπάρχει μικρή ελάττωση ή καθόλου αλλαγή στη σεξουαλική επιθυμία.

Η πνευματική διέγερση γίνεται λιγότερο έντονη, ίσως εξαιτίας λεπτών νευρολογικών αλλαγών.

Για να αποκτηθεί στύση (μετά την ηλικία των 35-40) απαιτείται συνήθως απευθείας ερεθισμός του πέους. Η επιθυμία δεν αρκεί για να αρχίσει η στύση.

Η καθυστερημένη στύση είναι φυσιολογική. Μπορεί να πάρει 2 με 3 φορές περισσότερο χρόνο από ότι στη νεότητα (δηλ 5 με 30 δευτερόλεπτα) για να ξεκινήσει η στυτική ανταπόκριση.

 Οι στύσεις μπορεί να είναι λιγότερο σκληρές και για κάποιους άνδρες άνω των 50 πλήρης σκληρότητα μπορεί να αποκτηθεί δευτερόλεπτα μόνο πριν την εκσπερμάτιση.

Μερικοί άνδρες μπορεί να είναι ικανοί να διατηρήσουν τη στύση τους περισσότερη ώρα πριν την εκσπερμάτιση. Η επιτακτικότητα για εκσπερμάτιση μπορεί να μειωθεί. Πολλοί άνδρες δεν εκσπερματώνουν κάθε φορά.

Ο οργασμός χωρίς εκσπερμάτιση είναι φυσιολογικός.

Μετά την εκσπερμάτιση/οργασμό το πέος χαλαρώνει και οι όρχεις κατεβαίνουν πιο γρήγορα εξαιτίας της μειωμένης ποσότητας αίματος που είναι παγιδευμένο στους σπογγώδεις ιστούς του πέους.

Ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ της χαλάρωσης του πέους και νέας στύσης αυξάνεται. Στους εικοσάχρονους μπορεί να είναι λεπτά. Μετά τα 55 μπορεί να είναι 12 με 24 ώρες και περισσότερο.

Οι ιδέες για την ανδρική σεξουαλική ανατομία και φυσιολογία είναι γεμάτες προκαταλήψεις και παραπληροφόρηση. Οι άνδρες διαιωνίζουν τους μύθους γύρω από το πέος επειδή φοβούνται να αμφισβητήσουν τις σεξουαλικές παραδοχές του τι σημαίνει να είναι κανείς «αληθινός άνδρας». Ο πιο καταστροφικός μύθος, ο οποίος συνεχίζει να ασκεί ισχυρή αρνητική επιρροή παρά την ύπαρξη επιστημονικά αποδεδειγμένων γεγονότων, αφορά το μέγεθος του πέους. Οι διαφορές στο μέγεθος του πέους (ή, με μεγαλύτερη ακρίβεια οι αντιλαμβανόμενες διαφορές) αποτελούν σημαντική πηγή άγχους για πολλούς άνδρες.

Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν διαφορές στο μέγεθος όταν ένα πέος είναι χαλαρό (φάση χάλασης) αλλά αυτό έχει μικρή σχέση με το μέγεθος του πέους ή τη σεξουαλική λειτουργία στη φάση της στύσης. Το μέσο πέος έχει μήκος περίπου  6,35-10,16 εκατοστά στη χαλαρή κατάσταση και 14-16,50 όταν είναι σε στύση. Η διάμετρος είναι περίπου δυόμιση εκατοστά σε χάλαση και  γύρω στα τέσσερα σε στύση.

 Ένας άλλος σχετικός μύθος είναι ότι ένα μεγάλο πέος οδηγεί τη γυναίκα στο να έχει οργασμό κατά τη διάρκεια της συνουσίας. Αυτός βασίζεται στη λανθασμένη πεποίθηση ότι ο κόλπος είναι το κύριο σεξουαλικό όργανο της γυναίκας. Στην πραγματικότητα, το πιο ευαίσθητο κομμάτι στη γεννητική της περιοχή είναι η κλειτορίδα, ένα μικρό κυλινδρικό όργανο που βρίσκεται στην κορυφή του κολπικού ανοίγματος όπου ενώνεται με τα χείλη του αιδοίου. Η κλειτορίδα έχει πληθώρα νευρικών απολήξεων, όπως και το κεφάλι του πέους, μόνο που είναι συγκεντρωμένοι σε πολύ μικρότερη περιοχή. Είναι το εστιακό σημείο της σεξουαλικής της ευχαρίστησης. Οι περισσότερες γυναίκες προτιμούν απαλό, περιφερικό κλειτοριδικό ερεθισμό, με τα χέρια, τη γλώσσα ή το πέος.

 Κατά τη διάρκεια της συνουσίας η κλειτορίδα διεγείρεται μέσω της τριβής που δημιουργείται από τις κινήσεις της συνουσίας –ερεθισμός που είναι ανεξάρτητος από το μέγεθος του πέους. Ο κόλπος, που είναι σε επαφή με το πέος έχει λιγότερες νευρικές απολήξεις, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται κοντά στην είσοδο του κόλπου. Επιπλέον, ο κόλπος είναι ενεργητικό παρά παθητικό όργανο, το οποίο σημαίνει ότι φουσκώνει και μεγαλώνει καθώς διεγείρεται για να αγκαλιάσει το πέος και μπορεί να προσαρμοστεί σ’ αυτό όποιο κι αν είναι το μέγεθός του. Συνήθως χρειάζονται 10 με 20 λεπτά διέγερσης για να  φουσκώσει πλήρως ο κόλπος. Αν ένα ζευγάρι προχωρά βιαστικά σε συνουσία, ο άνδρας μπορεί λανθασμένα να σκεφτεί ότι το πέος του είναι πολύ μικρό, καθώς η συνουσία δεν είναι «στενή». Η λύση για αυτό είναι το ζευγάρι να απολαύσει την ανταλλαγή πολλών χαδιών (σε όλο το σώμα και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων)  πριν τη συνουσία για να επιτραπεί στο σώμα της γυναίκας να φτάσει στη μέγιστη κατάσταση διέγερσης, όπου ο κόλπος έχει ήδη ετοιμαστεί για να δεχτεί το πέος. Η σεξουαλική ασυμβατότητα βασισμένη αποκλειστικά στα γεννητικά όργανα του ζευγαριού, είναι –με πολύ λίγες εξαιρέσεις- μύθος